Gündelik hayatımızda sıkça kullandığımız, anlamını bildiğimiz ama tanımlamaya çalıştığımızda tam ve doğru bir tanım yapamadığımız sözcüklerden biridir diksiyon. İş ilanlarında sıkça karşılaşırız örneğin, “diksiyonu düzgün” ifadesiyle. Kas tedilenin, “güzel, akıcı, anlaşılabilir konuşan kişi” olduğunu anlarız. Diksiyonu tanımlamak için bu ifade yeterli midir? Aslında hayır. Türk Dil Kurumu, diksiyon sözcüğünü üç maddede tanımlıyor;
- isim Seslerin, sözlerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarını kurallarına uygun olarak söyleme biçimi:
“Müfredat programlarında kıraat yani diksiyon dersi yok.”
Burhan Felek 2. isim Konuşulan dilin incelenmesi ve kullanılması. - isim, tiyatro Duru, açık vurgulama ve çıkaklara tam uyarak konuşma.
Daha geniş bir anlatımla diksiyon için şu tanımlama yapılabilir:
“Söz söylerken duygu ve düşünceleri, doğru, üslûbuna uygun olarak anlatmak için sesin uyumunu, söylenişi, jesti, mimiği, alınacak tavırları yerinde ve güzel kullanma sanatıdır. Çeşitli sesler aracılığıyla vurgu, tonlama, hız özelliklerini de kullanarak konuşmanın bestelenmesidir. Diksiyonun kapsamı içinde ses, nefes, artikülasyon, fonetik konuları da vardır.”